خطبه بدون الف امیرالمومنین

خطبه بدون الف یکی از مشهورترین و شگفت‌انگیزترین خطبه‌های ادبی از امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام است که در آن از حرف «الف»، که پرکاربردترین حرف در زبان عربی است، هیچ استفاده‌ای نشده. این خطبه را امام برای نشان دادن اعجاز در فصاحت، بلاغت، و تسلط کاملش بر زبان عربی ایراد فرموده‌اند.

---

متن آغازین خطبه (به عربی):

> «حمّد من جلّ عن صفه، و عزّ عن وصفه، جلّ مقامه عن مثله، لا ندّ له فی علوّه، و لا كفو له فی سموّه...»

---

ترجمه بخشی از خطبه:

> خداوندی را ستایش می‌کنم که از توصیف برتر است، و از هر وصفی والاتر. جایگاهش از آن‌چنان بلندی برخوردار است که هیچ همتایی برای او نیست، و هیچ شبیهی در بلندمرتبه‌گی‌اش نمی‌توان یافت...

---

ویژگی‌های خطبه:

هیچ‌کدام از واژه‌های آن دارای حرف «الف» نیستند.

با وجود این محدودیت، متن کاملاً شیوا، فصیح و پرمعناست.

نشانه‌ای از اعجاز زبانی و قدرت ذهنی امام علی (ع) است.

در کتب بلاغت و ادبیات عرب، به عنوان شاهکار یاد می‌شود.