یوکاریوت و پروکاریوت چیست علوم نهم

تفاوت یوکاریوت و پروکاریوت — علوم نهم

# 1. سلول‌های پروکاریوت (Prokaryote)

- ساده‌ترین و قدیمی‌ترین سلول‌ها (مانند باکتری‌ها و آرکی‌ها).

- هستهٔ واقعی ندارند و DNA آن‌ها به صورت آزاد در سیتوپلاسم شناور است.

- اندامک‌های غشادار (مثل میتوکندری، کلروپلاست) ندارند.

- اندازهٔ آنها معمولاً 1 تا 10 میکرومتر است.

- مثال:

- باکتری‌ها (مانند *اشریشیا کلی*).

- آرکی‌باکترها (مانند باکتری‌های چشمه‌های آب گرم).

---

# 2. سلول‌های یوکاریوت (Eukaryote)

- پیشرفته‌تر و در جانداران پیچیده‌تر دیده می‌شوند.

- هستهٔ واقعی دارند (DNA داخل غشای هسته محافظت می‌شود).

- اندامک‌های غشادار دارند (مثل میتوکندری، شبکه آندوپلاسمی، دستگاه گلژی).

- اندازهٔ آنها معمولاً 10 تا 100 میکرومتر است.

- مثال:

- گیاهان (سلول‌های دارای کلروپلاست).

- جانوران (مانند سلول‌های ماهیچه‌ای).

- قارچ‌ها و آغازیان (مثل amoeba).

---

مقایسهٔ کلی پروکاریوت و یوکاریوت

| ویژگی | پروکاریوت | یوکاریوت |

| هسته | ❌ ندارد (DNA آزاد است) | ✅ دارد (DNA درون هسته) |

| اندامک‌های غشادار | ❌ ندارد | ✅ دارد (مثل میتوکندری) |

| اندازه | کوچک (1-10 میکرومتر) | بزرگ‌تر (10-100 میکرومتر) |

| موجودات مثال | باکتری‌ها، آرکی‌باکترها | گیاهان، جانوران، قارچ‌ها |

---

نکات مهم کتاب علوم نهم:

1. همهٔ جانداران از سلول ساخته شده‌اند (پروکاریوت یا یوکاریوت).

2. ویروس‌ها سلول ندارند و جزو هیچ‌کدام از این دو گروه نیستند!