حکومتهای ایرانی در دوره خلافت عباسیان را نام ببرید
حکومتهای ایرانی در دوره خلافت عباسیان را نام ببرید را از سایت سوگو دریافت کنید.
در دوره خلافت عباسیان (۱۳۲–۶۵۶ قمری)، چندین حکومت ایرانی با درجات مختلف از استقلال در مناطق ایران ظهور کردند. مهمترین این حکومت‌ها عبارتند از:
---
۱. طاهریان (۲۰۵–۲۵۹ قمری)
- بنیانگذار: طاهر ذوالیمینین
- قلمرو: خراسان (مرکز: نیشابور)
- ویژگی: نخستین حکومت نیمه مستقل ایرانی پس از اسلام؛ وفادار به عباسیان اما با اداره داخلی مستقل.
---
۲. صفاریان (۲۴۷–۳۹۳ قمری)
- بنیانگذار: یعقوب لیث صفار
- قلمرو: سیستان، خراسان، فارس و کرمان
- ویژگی: مخالف عباسیان؛ احیای زبان فارسی و فرهنگ ایرانی.
---
۳. سامانیان (۲۶۱–۳۹۵ قمری)
- بنیانگذار: اسد بن سامان
- قلمرو: ماوراءالنهر، خراسان (مرکز: بخارا)
- ویژگی: احیای هویت ایرانی، حمایت از ادبیات فارسی (رودکی، فردوسی).
---
۴. آل بویه (۳۲۰–۴۴۷ قمری)
- بنیانگذار: علی، حسن و احمد بویه
- قلمرو: فارس، ری، عراق و حتی بغداد (حاکمیت واقعی بر عباسیان)
- ویژگی: شیعه مذهب؛ قدرت نظامی و فرهنگی بالا.
---
۵. غزنویان (۳۵۱–۵۸۲ قمری)
- بنیانگذار: سبکتگین
- قلمرو: خراسان، غزنه و شمال هند
- ویژگی: ترکی‌تبار اما ایرانی‌شده؛ حمایت از شعرایی مانند فرخی و عنصری.
---
۶. خوارزمشاهیان (۴۹۱–۶۱۷ قمری)
- بنیانگذار: انوشتگین غرچه
- قلمرو: خوارزم، خراسان و ایران مرکزی
- ویژگی: آخرین حکومت ایرانی پیش از حمله مغول؛ مقاومت در برابر چنگیز.
---
حکومتهای محلی دیگر:
- زیاریان (۳۱۶–۴۸۳ ق.) در طبرستان و گیلان.
- علویان طبرستان (۲۵۰–۳۱۶ ق.) نخستین حکومت شیعه در ایران.
- شدادیان (۳۴۰–۴۷۸ ق.) در آذربایجان و ارمنستان.
---
نکات کلیدی:
- این حکومت‌ها اغلب نیمه مستقل بودند و گاه با عباسیان همکاری یا مقابله می‌کردند.
- نقش آنان در احیای فرهنگ ایرانی-اسلامی و توسعه ادبیات فارسی بسیار مهم بود.