حکومت های ایرانی در دوره خلافت عباسیان را نام ببرید
حکومت های ایرانی در دوره خلافت عباسیان را نام ببرید را از سایت سوگو دریافت کنید.
در دوران خلافت عباسیان (۱۳۲–۶۵۶ قمری/۷۵۰–۱۲۵۸ میلادی)، چندین حکومت ایرانی با درجات مختلف از استقلال در مناطق ایران شکل گرفتند. مهم‌ترین این حکومت‌ها عبارتند از:
۱. طاهریان (۲۰۵–۲۵۹ قمری/۸۲۱–۸۷۲ میلادی)``
- بنیانگذار: طاهر ذوالیمینین
- قلمرو: خراسان (مرکز: نیشابور)
- ویژگی: نخستین حکومت نیمه‌مستقل ایرانی پس از اسلام
۲. صفاریان (۲۴۷–۳۹۳ قمری/۸۶۱–۱۰۰۳ میلادی)``
- بنیانگذار: یعقوب لیث صفار
- قلمرو: سیستان، خراسان و بخش‌هایی از هند
- ویژگی: احیای زبان فارسی و مخالفت با عرب‌گرایی
۳. سامانیان (۲۶۱–۳۹۵ قمری/۸۷۴–۱۰۰۵ میلادی)``
- بنیانگذار: اسماعیل سامانی
- قلمرو: ماوراءالنهر و خراسان (مرکز: بخارا)
- ویژگی: احیای فرهنگ ایرانی و حمایت از دانشمندان
۴. زیاریان (۳۱۶–۴۳۵ قمری/۹۲۸–۱۰۴۳ میلادی)``
- بنیانگذار: مرداویج زیار
- قلمرو: گرگان، طبرستان و گیلان
- ویژگی: تلاش برای احیای امپراتوری ساسانی
۵. آل بویه (۳۲۰–۴۴۷ قمری/۹۳۲–۱۰۵۵ میلادی)``
- بنیانگذار: علی، حسن و احمد بویه
- قلمرو: فارس، عراق و مرکز ایران
- ویژگی: تسلط بر بغداد و نفوذ در دستگاه خلافت
۶. غزنویان (۳۵۱–۵۸۳ قمری/۹۶۲–۱۱۸۶ میلادی)``
- بنیانگذار: سبکتکین
- قلمرو: خراسان، افغانستان و شمال هند
- ویژگی: گسترش اسلام در هند و حمایت از ادب فارسی
۷. سلجوقیان (۴۲۹–۵۵۲ قمری/۱۰۳۷–۱۱۵۷ میلادی)``
- بنیانگذار: طغرل بیک
- قلمرو: سراسر ایران و بین‌النهرین
- ویژگی: اوج قدرت سیاسی و فرهنگی ایران پس از اسلام
نکات مهم:
- این حکومت‌ها معمولاً به ظاهر تابع خلافت عباسی بودند اما در عمل مستقل حکومت می‌کردند.
- بسیاری از این سلسله‌ها نقش مهمی در احیای فرهنگ ایرانی داشتند.
- دوره سامانیان و آل بویه به عنوان «رنسانس ایرانی» شناخته می‌شود.