شعوبیان چه کسانی بودند یازدهم انسانی
شعوبیان چه کسانی بودند یازدهم انسانی را از سایت سوگو دریافت کنید.
شعوبیه جنبشی اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در سدههای نخستین اسلامی (بهویژه در دوره عباسیان) بود که در واکنش به برتریجویی اعراب و تبعیض علیه غیرعربها (به ویژه ایرانیان) شکل گرفت. این جنبش در کتاب تاریخ یازدهم انسانی نیز بهعنوان یکی از جریانهای مهم دوره اسلامی بررسی میشود.
علل شکلگیری شعوبیه:
1. تبعیض امویان و عباسیان علیه موالی (غیرعربها):
- اعراب خود را برتر از دیگر مسلمانان میدانستند و مالیات بیشتری از غیرعربها (مثل ایرانیان) میگرفتند.
- مناصب مهم حکومتی معمولاً به اعراب اختصاص داشت.
2. احیای هویت ملی و فرهنگی:
- ایرانیان، با وجود پذیرش اسلام، میخواستند فرهنگ و زبان خود را حفظ کنند.
- برخی شعوبیان به برتری فرهنگ ایرانی بر عربی معتقد بودند.
3. مخالفت با نژادپرستی عربمحور:
- شعوبیه بر اساس آیه «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ» (حجرات:۱۳)، برتری انسانها را نه در نژاد، بلکه در تقوا میدانستند.
ویژگیهای شعوبیه:
- مخالفت با عربگرایی و تأکید بر برابری مسلمانان.
- احیای زبان و فرهنگ محلی (مثل فارسی).
- نفوذ در دیوانسالاری عباسی برای کاهش سلطه اعراب.
- استفاده از ادبیات و شعر برای انتقاد از تبعیض (مانند شعرهای بشار بن برد و ابونواس).
شخصیتهای مهم شعوبیه:
- ابن مقفع (مترجم کتابهای ایرانی به عربی).
- بشار بن برد (شاعر ایرانیتبار ضد عرب).
- ابومسلم خراسانی (رهبر قیام عباسیان که از حمایت شعوبیه برخوردار بود).
نتایج جنبش شعوبیه:
- تضعیف سلطه سیاسی اعراب در دستگاه خلافت.
- رشد نهضتهای ترجمه و احیای فرهنگ ایرانی.
- الهامبخش جنبشهای بعدی مانند سامانیان در احیای زبان فارسی.
این جنبش در نهایت بهتدریج جای خود را به حکومتهای مستقل ایرانی (مانند صفاریان و سامانیان) داد. 📚