غیر از چوب از چه مواد دیگری برای تهیه کاغذ میتوان استفاده کرد

برای تهیه کاغذ، علاوه بر چوب، از مواد متنوع دیگری نیز میتوان استفاده کرد که برخی از آنها دوستدار محیط زیست و حتی بازیافتی هستند. در ادامه به مواد جایگزین چوب و روشهای تولید کاغذ از آنها اشاره میشود:

---

1. الیاف گیاهی غیرچوبی

این مواد معمولاً ضایعات کشاورزی هستند و نیاز به قطع درختان را کاهش میدهند:

- پنبه (الیاف پنبه بازیافتی یا ضایعات پارچه):

- کاغذهای باکیفیت (مانند اسکناس، کاغذ نقاشی).

- بامبو:

- رشد سریع (تا 1 متر در روز!) و نیاز کم به آب.

- کاه گندم، جو و برنج:

- در ایران و هند برای کاغذهای ارزانقیمت استفاده میشود.

- کنف و کتان:

- الیاف بلند و محکم (مناسب کاغذهای بستهبندی).

- نی (مانند نیزارهای تالابها):

- در مصر باستان برای پاپیروس استفاده میشد!

---

2. مواد معدنی

کاغذهای سنگی یا «کاغذ معدنی» که بدون آب و چوب تولید میشوند:

- کربنات کلسیم (سنگ آهک):

- با پلاستیک (HDPE) ترکیب میشود.

- ضد آب، مقاوم و مناسب برای بستهبندی مواد غذایی.

- تولید آن 80% کمتر CO₂ منتشر میکند.

---

3. الیاف بازیافتی

- کاغذهای باطله (روزنامه، جعبه مقوایی):

- با حذف جوهر و ناخالصیها، دوباره به خمیر تبدیل میشوند.

- پارچه‌های کهنه (پنبه‌ای، کتانی):

- برای کاغذهای هنری و باکیفیت استفاده میشود.

---

4. مواد غیرمعمول و نوآورانه

- پوست میوه‌ها (مانند پوست پرتقال، موز):

- آزمایشگاهی و برای محصولات خاص.

- جلبک و باکتری‌های سلولزی:

- در مرحله تحقیق برای کاغذهای زیستتخریبپذیر.

- قارچ (مایسلیوم):

- جایگزین فوم و مقوا در بستهبندی.

---

مقایسه کاغذهای غیرچوبی با کاغذ چوبی

| ویژگی | کاغذ چوبی | کاغذ غیرچوبی (مثلاً بامبو/کاه) | کاغذ معدنی |

| مصرف آب | زیاد | کم | بسیار کم |

| دوام | بالا | متوسط | بالا (ضد آب) |

| هزینه تولید | متوسط | کم | بالا (تکنولوژی جدید) |

| تأثیر محیطی | منفی (قطع درختان) | مثبت (ضایعات کشاورزی) | بسیار مثبت |

---

جمع‌بندی:

- برای کاهش وابستگی به چوب: میتوان از کاه، پنبه، بامبو، سنگ آهک و حتی پوست میوه استفاده کرد.

- کاغذهای معدنی و بازیافتی بهترین گزینه‌های اکولوژیک هستند.

- ایران با داشتن ضایعات کشاورزی فراوان (مثل کاه برنج) میتواند در این زمینه پیشرو باشد.