معنی به گیتی به از راستی پیشه نیست

معنی ضرب‌المثل «به گیتی به از راستی پیشه نیست»:

این ضرب‌المثل کهن فارسی که در منابع ادبی مانند گلستان سعدی نیز آمده است، به ارزش بی‌بدیل صداقت و راستی در زندگی اشاره دارد. معنی آن به طور کلی این است:

«در جهان هیچ چیز بهتر و ارزشمندتر از راستی و درستکاری نیست»

تحلیل عمیق‌تر:

1. «به گیتی» (در جهان)

- اشاره به تمام موجودات و امکانات دنیوی دارد

2. «به از راستی» (بهتر از صداقت)

- راستی به معنای درستکاری، صداقت و پاکدامنی است

3. «پیشه نیست» (هیچ پیشه/کار/چیزی نیست)

- تأکید می‌کند که هیچ شغل، رفتار یا ویژگی دیگری برتر از راستی نیست

مفاهیم جانبی:

- این مثل بر ارزش‌های اخلاقی تأکید دارد

- بیانگر این است که پایبندی به حقیقت برتر از هر منفعت مادی است

- در فرهنگ ایرانی، راستی به عنوان اساس تمام فضایل اخلاقی شناخته می‌شود

کاربردهای امروزی:

1. در تربیت فرزندان:

- «همیشه راست بگو، چون به گیتی به از راستی پیشه نیست»

2. در محیط کار:

- «در معاملات تجاری هم صداقت مهمتر از سود است، همانطور که گفته‌اند به گیتی...»

3. در روابط اجتماعی:

- برای تشویق به دوری از دروغ و نیرنگ

مشابه‌های فارسی:

- «راستی سرآمد همه فضیلت‌هاست»

- «دروغ هر چه بزرگتر، رسوایی‌اش بیشتر»

- «راستی روغن است، دروغ آب»

این ضرب‌المثل یادآور می‌کند که در نهایت، پایبندی به اخلاق و حقیقت، تنها سرمایه‌ای است که واقعاً ارزش دارد و تمام موفقیت‌های مادی بدون راستی بی‌ارزش هستند.