بالا آوردن خون نشانه چیست

بالا آوردن خون (هماتمزیس) نشانه چیست؟

بالا آوردن خون (هماتمزیس) می‌تواند ناشی از مشکلات مختلفی در مری، معده یا قسمت‌های فوقانی دستگاه گوارش باشد. میزان خون، رنگ آن (قرمز روشن یا تیره) و علائم همراه آن می‌توانند نشان‌دهنده شدت بیماری باشند.

🔴 علل شایع بالا آوردن خون

✅ ۱. زخم معده یا زخم اثنی‌عشر

یکی از شایع‌ترین علل هماتمزیس است.

ناشی از عفونت هلیکوباکتر پیلوری یا مصرف طولانی‌مدت داروهای ضدالتهابی (NSAIDs مانند ایبوپروفن و آسپیرین).

ممکن است خون تیره (قهوه‌ای یا شبیه دانه‌های قهوه) باشد.

✅ ۲. پارگی وریدهای مری (واریس مری)

معمولاً در افرادی که مشکلات کبدی (سیروز) دارند دیده می‌شود.

خون قرمز روشن و شدید که به‌صورت ناگهانی بالا می‌آید.

ممکن است همراه با زردی، تورم شکم و گیجی باشد.

✅ ۳. التهاب شدید مری (ازوفاژیت)

به دلیل ریفلاکس اسید معده (GERD) یا عفونت‌های قارچی و ویروسی.

خون معمولاً قرمز روشن و همراه با سوزش سر دل و درد قفسه سینه است.

✅ ۴. سندرم مالوری-وایس

پارگی خفیف در مری ناشی از استفراغ شدید (مثلاً بعد از نوشیدن زیاد الکل یا مسمومیت).

ممکن است مقدار کمی خون قرمز روشن در استفراغ دیده شود.

✅ ۵. سرطان معده یا مری

در موارد نادر، استفراغ خونی ممکن است نشانه سرطان باشد.

علائم همراه: کاهش وزن ناگهانی، ضعف، بی‌اشتهایی و درد معده.

✅ ۶. خونریزی ناشی از مصرف داروها

داروهای رقیق‌کننده خون (مثل وارفارین، هپارین) یا ضدالتهاب‌های غیر استروئیدی (NSAIDs) ممکن است باعث خونریزی معده شوند.

✅ ۷. مسمومیت غذایی یا عفونت شدید معده

در برخی موارد، عفونت‌های شدید معده می‌توانند باعث استفراغ خونی شوند.

علائم همراه: تب، اسهال، درد شکم.

✅ ۸. مشکلات انعقادی خون

افرادی که بیماری‌های خونی دارند یا از داروهای ضدانعقادی استفاده می‌کنند، ممکن است دچار خونریزی گوارشی شوند.

🛑 چه زمانی باید فوراً به پزشک مراجعه کرد؟

⚠ بالا آوردن خون می‌تواند یک وضعیت اورژانسی باشد. در موارد زیر فوراً به اورژانس مراجعه کنید:

✔ خونریزی شدید و مداوم (بیش از چند قاشق خون)

✔ استفراغ همراه با سرگیجه، ضعف، تعریق یا غش (نشانه شوک)

✔ استفراغ خون تیره یا شبیه دانه‌های قهوه (خونریزی داخلی)

✔ وجود مدفوع سیاه، قیری یا خونی (نشانه خونریزی داخلی شدید)

✔ کاهش وزن ناگهانی و بی‌اشتهایی

✔ درد شدید معده یا قفسه سینه

🔹 تشخیص و درمان

پزشک برای تشخیص علت بالا آوردن خون ممکن است از آزمایش‌های زیر استفاده کند:

آندوسکوپی دستگاه گوارش (EGD): بررسی مری، معده و اثنی‌عشر برای یافتن منبع خونریزی.

آزمایش خون: بررسی سطح هموگلوبین و عملکرد کبد.

تست‌های تصویربرداری (CT Scan، سونوگرافی یا MRI)

تست‌های انعقادی خون برای بررسی مشکلات لخته شدن.

🔹 درمان به علت خونریزی بستگی دارد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

تزریق مایعات و خون در بیمارستان (در موارد شدید).

داروهای کاهش‌دهنده اسید معده (مثل امپرازول، پنتوپرازول).

درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری با آنتی‌بیوتیک‌ها.

قطع مصرف داروهای ضدالتهابی یا ضدانعقاد خون.

عمل جراحی یا بستن وریدهای خونی در واریس مری.

✅ نتیجه‌گیری

بالا آوردن خون یک علامت مهم است و نباید نادیده گرفته شود.

اگر فقط یک بار مقدار کمی خون قرمز روشن دیده‌اید (مثلاً بعد از استفراغ شدید)، ممکن است مشکل جزئی باشد. اما اگر خونریزی شدید، مکرر یا همراه با علائم هشداردهنده دارید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.