معنی ضرب المثل قدر عافیت داند که به مصیبتی گرفتار آید کلاس پنجم

ضرب‌المثل «قدر عافیت داند که به مصیبتی گرفتار آید» به این معناست که انسان‌ها تا زمانی که در رفاه و آسایش هستند، ممکن است ارزش واقعی نعمت‌ها و سلامتی خود را درک نکنند؛ اما هنگامی که با مشکلات و سختی‌ها مواجه می‌شوند، تازه متوجه می‌شوند که چه نعمت‌های بزرگی را در اختیار داشته‌اند.

ریشه و داستان ضرب‌المثل

این ضرب‌المثل ریشه در یکی از حکایات «گلستان» سعدی دارد. در این حکایت، پادشاهی با غلامی که هرگز دریا را ندیده بود، سوار بر کشتی می‌شود. غلام از ترس دریا بی‌تابی می‌کرد و آرام نمی‌گرفت. حکیمی که در کشتی حضور داشت، پیشنهاد داد غلام را به دریا بیندازند. پس از چند بار غوطه‌ور شدن در آب، غلام را نجات دادند و به کشتی بازگرداندند. پس از این تجربه، غلام آرام گرفت؛ زیرا اکنون می‌دانست که امنیت و آرامش کشتی چه نعمتی است. سعدی در پایان این حکایت می‌گوید: «قدر عافیت کسی داند که به مصیبتی گرفتار آید.»

مفهوم و پیام ضرب‌المثل

این ضرب‌المثل به ما یادآوری می‌کند که باید همواره قدردان نعمت‌ها و سلامتی خود باشیم و از آن‌ها به‌خوبی بهره ببریم؛ زیرا ممکن است در صورت از دست دادن آن‌ها، دچار پشیمانی شویم.

نمونه‌های مشابه در ادبیات فارسی

در ادبیات فارسی، اشعار و ضرب‌المثل‌های دیگری نیز با این مفهوم وجود دارند. برای مثال، سعدی می‌گوید:

«کسی قیمت تندرستی شناخت

که یک چند بیچاره در تب گداخت»

این بیت نیز بر این نکته تأکید دارد که ارزش سلامتی زمانی شناخته می‌شود که فرد دچار بیماری و رنج شود.

بنابراین، این ضرب‌المثل‌ها و حکایات به ما می‌آموزند که در زمان برخورداری از نعمت‌ها، قدردان باشیم و از آن‌ها به‌درستی استفاده کنیم.