محمدرضا شاه با تغییر قانون اساسی در پنجم اسفند ۱۳۲۷ چه اختیاراتی بدست اورد تاریخ یازدهم

محمدرضا شاه پهلوی با تغییر قانون اساسی در ۵ اسفند ۱۳۲۷ (برابر با ۲۴ فوریه ۱۹۴۹) اختیارات قابل توجهی به دست آورد که مهم‌ترین آن‌ها عبارت بودند از:

۱. انحلال مجلسین (مجلس شورای ملی و سنا)

- شاه حق انحلال هر دو مجلس را به صورت تک‌جانبه پیدا کرد، مشروط بر اینکه ظرف ۶ ماه انتخابات جدید برگزار شود.

- این اختیار پیش از این تنها در شرایط بحرانی و با تشریفات خاص امکان‌پذیر بود.

۲. اعطای حق وتوی مصوبات مجلس

- شاه می‌توانست مصوبات مجلس را تا ۲ بار وتو کند. در صورت تأیید مجدد مجلس با دو سوم آرا، مصوبه قانونی می‌شد.

- این اختیار پیش از تغییر قانون، محدودتر بود.

۳. افزایش قدرت در تعیین نخست‌وزیر

- شاه اختیار بیشتری در انتخاب و عزل نخست‌وزیران یافت و عملاً سیستم پارلمانی را به سمت حکومت متمرکز سوق داد.

۴. تأسیس مجلس سنا

- بر اساس اصلاحات، مجلس سنا با نصف انتخابی و نصف انتصابی (توسط شاه) تشکیل شد. این مجلس می‌توانست مصوبات مجلس شورا را مسدود کند.

۵. کنترل بیشتر بر قوه قضائیه

- انتصاب رئیس دیوان عالی کشور و دادستان کل به اختیار شاه گذاشته شد.

---

دلایل این تغییرات:

- شاه پس از ترور نافرجام ۱۵ بهمن ۱۳۲۷ و افزایش نفوذ حزب توده، این اصلاحات را برای تمرکز قدرت و مقابله با مخالفان انجام داد.

- این تغییرات زمینه‌ساز کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و حذف نخست‌وزیران مستقل مانند مصدق شد.

---

پیامدهای تاریخی:

- تبدیل نظام مشروطه به نظامی نیمه‌مطلقه تا سال ۱۳۵۷.

- کاهش نقش احزاب و افزایش وابستگی دولت به دربار.