قالب شعر مثنوی چگونه است یک نمونه از مثنوی سرایان معروف را نام ببرید

قالب شعر مثنوی:

قالب مثنوی یکی از قدیمی‌ترین و پرکاربردترین قالب‌های شعر فارسی است که ویژگی‌های زیر را دارد:

1. وزن: تمام ابیات آن مُسْتَفْعِلُنْ مَفَاعِلُنْ مَفَاعِلُنْ فَعِلُن (وزن حماسی) یا سایر وزن‌های بلند است.

2. قافیه: هر بیت قافیه مستقل دارد (برخلاف غزل یا قصیده که همه ابیات به یک قافیه ختم می‌شوند).

- مثال:

*بشنو از نی چون حکایت می‌کند*

*از جدایی‌ها شکایت می‌کند*

*(مولوی)*

3. محتوای روایی: معمولاً برای داستان‌سرایی، حکایت‌های اخلاقی یا شعرهای عرفانی استفاده می‌شود.

---

مثنوی‌سرایان معروف:

1. مولوی (جلال‌الدین محمد بلخی)

- اثر مشهور: *مثنوی معنوی* (شش دفتر شعر عرفانی با داستان‌های نمادین).

- نمونه:

*«بود مردی دزدی نامش نخست*

*پس به صدق آمد شد او را راست دوست»*

2. فردوسی

- اثر مشهور: *شاهنامه* (حماسه ملی ایران به صورت مثنوی).

- نمونه:

*«توانا بود هر که دانا بود*

*ز دانش دل پیر برنا بود»*

3. نظامی گنجوی

- اثر مشهور: *خمسه* (پنج مثنوی شامل لیلی و مجنون، خسرو و شیرین و...).

---

چرا مثنوی برای روایت مناسب است؟

- آزادی در تعداد ابیات (از چند بیت تا هزاران بیت).

- امکان تغییر قافیه در هر بیت برای روایت داستان‌های بلند.

📌 نکته: مثنویِ مولوی به دلیل آموزش‌های اخلاقی و عرفانی، به «قرآن فارسی» معروف است!