چرا قیامهای زیادی علیه بنی امیه صورت گرفت
چرا قیامهای زیادی علیه بنی امیه صورت گرفت را از سایت سوگو دریافت کنید.
قیامهای متعدد علیه بنی‌امیه (۴۱–۱۳۲ ه.ق / ۶۶۱–۷۵۰ م) ریشه در عوامل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و مذهبی داشت. این خیزش‌ها از سوی گروه‌های مختلفی مانند علویان، خوارج، عباسیان و حتی برخی قبایل عرب ناراضی صورت گرفت. در ادامه به دلایل اصلی این قیام‌ها می‌پردازیم:
---
۱. حکومت امویان بر اساس قبیله‌گرایی و تبعیض
- بنی‌امیه به جای عدالت اسلامی، یک نظام قبیله‌گرایانه (عصبیّت عربی) ایجاد کردند و اعراب را بر غیرعرب‌ها (موالی) ترجیح دادند.
- موالی (مسلمانان غیرعرب، مانند ایرانیان) مجبور بودند جزیه بپردازند، در حالی که این مالیات فقط بر غیرمسلمانان واجب بود.
- امویان حکومت موروثی ایجاد کردند و مشورت با مردم (شورای اسلامی) را کنار گذاشتند.
---
۲. ظلم و ستم علیه علویان و شیعیان
- کشتار و سرکوب خاندان پیامبر (ص)، از جمله:
- واقعه کربلا (۶۱ ه.ق) → شهادت امام حسین (ع) به دستور یزید بن معاویه.
- قیام زید بن علی (۱۲۲ ه.ق) → اعتراض به ظلم هشام بن عبدالملک و شهادت او.
- قیام یحیی بن زید → ادامه مبارزه پدرش و کشته شدنش توسط امویان.
- امویان سب امام علی (ع) بر منابر را رسم کردند که خشم شیعیان و حتی برخی اهل سنت را برانگیخت.
---
۳. سیاست‌های مالیاتی سختگیرانه و فساد اقتصادی
- مالیات‌های سنگین (خراج، جزیه) بر مردم تحمیل می‌شد، در حالی که خاندان اموی ثروت‌اندوزی می‌کردند.
- اسراف و تجمل‌گرایی خلفای اموی (مانند ولید بن یزید و هشام بن عبدالملک) باعث فقر گسترده شد.
- تبعیض در تقسیم بیت‌المال → عرب‌های شامی و اشراف قریش بیشترین سهم را می‌بردند.
---
۴. قیام خوارج علیه امویان
- خوارج که ابتدا علیه امام علی (ع) شورش کرده بودند، بعدها به دشمنی با امویان پرداختند.
- آن‌ها معتقد بودند حکومت اموی فاسد و غاصب است و بارها شورش کردند (مانند قیام ابن‌اشعث).
---
۵. جنبش عباسیان و استفاده از نارضایتی‌ها
- عباسیان با شعار «الرضا من آل محمد (ص)» از نارضایتی مردم استفاده کردند.
- آن‌ها با کمک موالی (ایرانیان و دیگر غیرعرب‌ها) و برخی قبایل عرب، توانستند امویان را سرنگون کنند.
---
۶. عوامل مذهبی و فرهنگی
- امویان اسلام را به سبک اشرافی عربی تفسیر می‌کردند و با فرهنگ‌های غیرعرب (مانند ایرانیان) مخالفت می‌کردند.
- تبدیل خلافت به سلطنت → معاویه اولین کسی بود که حکومت را موروثی کرد و به جای «خلیفه‌المسلمین»، خود را «ملک» (پادشاه) نامید.
---
نتیجه‌گیری:
قیام‌ها علیه بنی‌امیه به دلیل ستم‌گری، تبعیض، انحراف از اسلام ناب و سیاست‌های ناعادلانه بود. در نهایت، این قیام‌ها به سقوط امویان (۱۳۲ ه.ق) و روی کار آمدن عباسیان انجامید.