مهمترین وظایف هر مرد و زن در برابر نامحرمان چیست

از منظر اسلامی، رعایت حفظ حریم و حجاب (هم برای مردان و زنان) یکی از اصول مهم در تعامل با نامحرم است. بر اساس آموزه‌های دینی و اخلاقی، مهم‌ترین وظایف هر فرد مسلمان در برابر نامحرمان را می‌توان در چند بخش خلاصه کرد:

---

۱. رعایت حجاب و پوشش شرعی

- برای زنان: پوشاندن زینت و بدن از نامحرم (طبق فتوای مراجع تقلید، معمولاً شامل پوشش کامل موها و بدن به جز صورت و دست‌ها از مچ به پایین).

- برای مردان: پوشش مناسب (پوشاندن حداقل از ناف تا زانو در برابر نامحرم) و اجتناب از نمایش عضلات یا بدن.

- 📌 آیه ۳۱ سوره نور: *«وَ قُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَ یَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ...»* (به زنان مؤمن بگو دیدگان خود را فروگیرند و دامان خویش حفظ کنند...).

---

۲. کنترل نگاه (غضّ بصر)

- هر دو جنس موظفند از نگاه‌های آلوده و طولانی به نامحرم خودداری کنند.

- 🔹 پیامبر اکرم (ص): *«نگاه به نامحرم، تیری زهرآگین از تیرهای شیطان است.»* (بحارالانوار، ج۱۰۱، ص۴۱).

---

۳. پرهیز از خلوت نامشروع

- اجتناب از قرار گرفتن در مکان‌های خلوت یا سفرهای غیرضروری با نامحرم.

- ⚠️ حدیثی از امام صادق (ع): *«هیچ مردی با زن نامحرمی خلوت نمی‌کند، مگر اینکه شیطان سوم آن‌هاست.»` (وسائل الشیعه، ج۲۰، ص۱۹۵).

---

۴. حفظ ادب در گفتار و رفتار

- پرهیز از شوخی‌های بی‌مورد، صحبت‌های احساسی یا صداهای نرم و اغواگرانه (مخصوصاً برای زنان).

- 📜 آیه ۳۲ سوره احزاب: *«فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الَّذِی فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ...»* (ای زنان! نازک و نرم سخن مگویید که بیماردلان به طمع افتند...).

---

۵. اجتناب از تماس فیزیکی

- دست دادن، بغل کردن یا هرگونه تماس با نامحرم (جز در موارد ضروری مثل درمان با رعایت ضوابط شرعی) حرام است.

- ✋ رسول الله (ص): *«دست زدن مرد به زن نامحرم، مانند آتشی است که به بدن او می‌خورد.»` (وسائل الشیعه، ج۲۰، ص۲۳۴).

---

۶. رعایت حریم در فضای مجازی

- پرهیز از چت‌های غیرضروری، ارسال عکس یا صدا برای نامحرم و تعاملات بی‌ضابطه در شبکه‌های اجتماعی.

---

۷. تقویت روحیه غیرت و حیا

- مردان: مسئولیت حفظ حریم خانواده و جامعه را داشته باشند (غیرت ورزی مثبت).

- زنان: با حیا و متانت، زمینه گناه را کاهش دهند.

- 🛡️ امام علی (ع): *«غیرت مرد بر دین و ناموسش از ایمان اوست.»` (غررالحکم، حدیث ۴۹۵۲).

---

جمع‌بندی:

وظیفه اصلی هر مسلمان در برابر نامحرم، پاسداری از حریم‌های اخلاقی و شرعی است تا هم خود را از گناه حفظ کند و هم جامعه را به سمت سلامت اخلاقی سوق دهد. رعایت این اصول نه نشانه محدودیت، بلکه تضمین‌کننده آرامش فردی و اجتماعی است.