دانه برای رشد به چه چیزهایی نیاز دارد

برای رشد دانه و تبدیل آن به یک گیاه سالم، عوامل متعددی لازم است که به طور کلی به نیازهای اصلی و شرایط محیطی تقسیم می‌شوند:

۱. نیازهای اصلی برای جوانه‌زنی و رشد دانه:

- آب (رطوبت):

- برای فعال‌سازی آنزیم‌ها و نرم شدن پوستهٔ دانه ضروری است.

- کمبود آب باعث توقف جوانه‌زنی می‌شود.

- اکسیژن:

- برای تنفس سلولی و تأمین انرژی رشد مورد نیاز است.

- خاک سنگین یا غرقاب مانع دسترسی دانه به اکسیژن می‌شود.

- دمای مناسب:

- هر گیاه دمای مخصوصی برای جوانه‌زنی نیاز دارد (مثلاً گوجه‌فرنگی: ۲۰-۳۰°C، گندم: ۵-۱۰°C).

- دمای خیلی کم یا زیاد مانع رشد می‌شود.

- نور (برای برخی دانه‌ها):

- بعضی دانه‌ها مانند کاهو برای جوانه‌زنی به نور نیاز دارند (دانه‌های نورگرا).

- برخی دیگر مانند لوبیا در تاریکی بهتر جوانه می‌زنند (دانه‌های تاریک‌گرا).

۲. عوامل محیطی برای ادامهٔ رشد گیاه:

- خاک مناسب:

- باید دارای مواد مغذی (نیتروژن، فسفر، پتاسیم)، زهکشی خوب و بافت متعادل باشد.

- pH خاک:

- برخی گیاهان خاک اسیدی (مثل بلوبری) و برخی خاک قلیایی (مثل کلم) ترجیح می‌دهند.

- فضای کافی:

- تراکم زیاد دانه‌ها باعث رقابت برای نور و مواد مغذی می‌شود.

۳. مراحل رشد دانه:

1. جذب آب (دانه متورم می‌شود).

2. فعال‌سازی آنزیم‌ها و شروع سوخت‌وساز.

3. خروج ریشه چه (ریشهٔ اولیه).

4. ظهور ساقه چه و برگ‌های اولیه (گیاهک).

اگر شرایط مطلوب نباشد، دانه به خواب (Dormancy) می‌رود یا از بین می‌رود.