جهاد دفاعی در چه زمانی و بر چه کسانی واجب است

جهاد دفاعی در اسلام به عنوان یک تکلیف شرعی در شرایط خاصی واجب می‌شود. بر اساس آموزه‌های اسلامی، احکام آن به شرح زیر است:

زمان وجوب جهاد دفاعی:

1. هجوم دشمن به سرزمین‌های اسلامی:

- هرگاه کشورها یا گروه‌های متخاصم به قلمرو اسلامی حمله کنند، جهاد دفاعی بر همه مسلمانان (در صورت توانایی) واجب می‌شود.

- این وجوب فوری است و نیازی به اذن حاکم شرط ندارد (برخلاف جهاد ابتدایی که نیاز به دستور ولی‌فقیه دارد).

2. تهدید امنیت، جان، مال و ناموس مسلمانان:

- اگر دشمنان در حال کشتار، اسارت یا تجاوز به حقوق مسلمانان باشند، دفاع واجب است.

3. اشغال سرزمین‌های اسلامی:

- در صورت اشغال بخشی از دارالاسلام توسط کفار (مانند اشغال فلسطین)، جهاد برای آزادسازی آن واجب می‌شود.

بر چه کسانی واجب است؟

1. عموم مسلمانان (با شرایط):

- هر مسلمانی که توانایی جسمی و مالی داشته باشد.

- شامل مردان بالغ و عاقل می‌شود، اما در موارد ضروری، حتی زنان و کودکان نیز می‌توانند مشارکت کنند.

2. ساکنان منطقه مورد حمله:

- دفاع ابتدا بر عهده ساکنان همان منطقه است، سپس اگر کافی نبود، دیگر مسلمانان باید کمک کنند.

3. حکومت اسلامی:

- دولت اسلامی موظف است سازمان‌دهی نیروها و بسیج امکانات را انجام دهد.

تفاوت با جهاد ابتدایی:

- جهاد دفاعی: بدون نیاز به اذن خاص، بر همه واجب است.

- جهاد ابتدایی: فقط با دستور ولی‌فقیه (حاکم شرع) مجاز است.

مثال‌های تاریخی:

- دفاع مسلمانان در جنگ احزاب (خندق) در برابر حمله مشرکان.

- مقاومت در برابر حمله مغولان به سرزمین‌های اسلامی.

- دفاع مقدس ملت ایران در برابر رژیم بعث عراق (۸ سال جنگ تحمیلی).