معنی شعر به دانش گرای و بدو شو بلند چو خواهی که از بد نیابی گزند

این شعر از حکیم ابوالقاسم فردوسی در شاهنامه است و مفهوم عمیقی درباره اهمیت دانش و بلندمرتبگی دارد. در ادامه به ترجمه و تفسیر آن می‌پردازیم:

---

متن شعر:

`"به دانش گرای و بدو شو بلند

چو خواهی که از بد نیابی گزند"`

ترجمه تحت‌اللفظی:

- به دانش گرای → به سوی دانش روی آور (دانش را دنبال کن).

- و بدو شو بلند → و با آن (دانش)، بلندمرتبه و سربلند شو.

- چو خواهی که از بد نیابی گزند → اگر بخواهی که از بدی‌ها و آسیب‌ها در امان بمانی.

تفسیر و مفهوم:

۱. اهمیت دانش (به دانش گرای):

- فردوسی تأکید می‌کند که راه نجات و پیشرفت، گرایش به علم و دانایی است.

- دانش، انسان را از جهل و گمراهی نجات می‌دهد.

۲. بلندمرتبگی با دانش (بدو شو بلند):

- بلندمرتبگی در اینجا به معنای عزت، سربلندی و مقام والای انسانی است.

- فردوسی می‌گوید دانش است که انسان را برتر از حیوان و جهل قرار می‌دهد.

۳. مصونیت از بدی‌ها (از بد نیابی گزند):

- کسی که دانشمند باشد، هوشمندانه از شر دشمنان، فریب و حوادث بد در امان می‌ماند.

- در جای دیگری از شاهنامه آمده: *«توانا بود هر که دانا بود»* که همین مفهوم را می‌رساند.

پیام کلی شعر:

- دانش، تنها سلاح واقعی انسان در برابر جهل، ظلم و فریب است.

- اگر می‌خواهی عزیز و آسیب‌ناپذیر باشی، باید به دانش متکی باشی، نه زور یا ثروت.

این شعر یادآور سخن امام علی(ع) است: *«العلم سلطان»* (دانش قدرت است).