صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَيهِ فَمِنهُم مَن قَضَى نَحبَهُ

این آیه از سوره احزاب (آیه ۲۳) است که در مورد ایمان و وفاداری مؤمنان واقعی سخن می‌گوید. ترجمه و تفسیر آن به شرح زیر است:

ترجمه آیه:

«صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ ۖ فَمِنْهُم مَّن قَضَىٰ نَحْبَهُ وَمِنْهُم مَّن يَنتَظِرُ ۖ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِيلًا»

*(آنها به عهدی که با خدا بسته بودند، صادقانه وفا کردند؛ پس برخی از آنها به شهادت رسیدند و برخی دیگر در انتظارند و هرگز عهد خود را دگرگون نکردند.)*

تفسیر و مفهوم آیه:

1. وفاداری به پیمان با خدا:

- این آیه درباره مؤمنان راستین است که در راه خدا پیمان بستند و به آن وفادار ماندند.

- اشاره به افرادی دارد که در میدان جهاد (مانند جنگ‌های صدر اسلام) استوار بودند.

2. دو گروه از مؤمنان:

- «مِنْهُم مَّن قَضَىٰ نَحْبَهُ» (بعضی از آنها به شهادت رسیدند):

- یعنی عهد خود را با شهادت در راه خدا به پایان رساندند.

- «وَمِنْهُم مَّن يَنتَظِرُ» (و بعضی در انتظارند):

- کسانی که هنوز زنده‌اند و آماده‌اند تا در راه خدا فداکاری کنند.

3. عدم تغییر در عهد و پیمان:

- «وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِيلًا»: آنها هرگز پیمان خود را تغییر ندادند و ثابت‌قدم ماندند.

موضوعات مرتبط با آیه:

- شهادت در راه خدا (مانند شهدای جنگ‌های اسلامی).

- وفای به عهد در دین اسلام.

- صبر و استقامت مؤمنان در برابر سختی‌ها.

کاربردهای امروزی آیه:

این آیه یادآور وفاداری به ارزش‌های دینی، مقاومت در برابر ظلم و پایبندی به اصول ایمانی است، چه در جهاد نظامی و چه در جهاد اکبر (مبارزه با نفس).

منبع:

- تفسیر المیزان (علامه طباطبایی)

- تفسیر نمونه (آیت‌الله مکارم شیرازی)