معنی شعر چو ایران نباشد تن من مباد بدین بوم و بر زنده یک تن مباد

این بیت معروف از شاهنامه فردوسی است که نشان‌دهنده عشق عمیق او به ایران و میهن‌پرستی است. در ادامه به تحلیل معنای آن می‌پردازیم:

---

متن بیت:

«چو ایران نباشد تن من مباد

بدین بوم و بر زنده یک تن مباد»

---

معنی واژه‌به‌واژه:

- چو: اگر / زمانی که

- تن: بدن / وجود

- بوم و بر: سرزمین و کشور (معادل «وطن»)

- زنده یک تن مباد: حتی یک نفر هم زنده نباشد

---

ترجمه روان:

«اگر ایران نباشد، وجود من هم نباید باشد

در این سرزمین، حتی یک نفر هم زنده نماند»

---

تفسیر و مفهوم:

1. فداکاری برای میهن:

- فردوسی می‌گوید حیات او بدون ایران بی‌معناست و حاضر است جانش را در راه حفظ آن فدا کند.

- این بیت، نماد غیرت وطن‌پرستی در ادبیات فارسی است.

2. اتحاد ملی:

- تأکید بر این که همه مردم ایران باید برای حفظ کشور متحد باشند («یک تن مباد» یعنی همه باید در دفاع از میهن بکوشند).

3. تاریخی‌تر:

- در زمان فردوسی، ایران تحت حمله اعراب و ترکان بود. او با این شعر هویت ایرانی را زنده نگه داشت.

---

چرا این بیت معروف است؟

- این شعر شعار ملی‌گرایانه بسیاری از ایرانیان در طول تاریخ بوده، از جمله در جنگ ایران و عراق.

- نشان‌دهنده ایثار و مقاومت در فرهنگ ایرانی است.