رهبری جامعه اسلامی بر عهده کیست و چگونه جامعه را اداره میکند

رهبری جامعه اسلامی بر عهده کیست؟

رهبری جامعه اسلامی بر اساس منابع اسلامی و نظریات فقهی، بستگی به شرایط و نوع حکومت اسلامی دارد. در دیدگاه شیعه و سنی، تفاوت‌هایی در این زمینه وجود دارد:

1. دیدگاه شیعه (نظریه ولایت فقیه)

در عصر غیبت امام معصوم (عج)، رهبری جامعه اسلامی بر عهده ولی فقیه (فقیه جامع‌الشرایط) است که باید عالم، عادل و مدیر باشد.

نظریه ولایت فقیه توسط فقهایی مانند شیخ مفید، محقق نراقی و امام خمینی (ره) تبیین شده است.

ولی فقیه وظیفه دارد جامعه را بر اساس احکام اسلامی و عدالت هدایت کند و در تصمیمات کلان، مصلحت جامعه اسلامی را در نظر بگیرد.

چگونه رهبر جامعه اسلامی را اداره می‌کند؟

رهبری جامعه اسلامی بر اساس اصول و ارزش‌های اسلامی و در چارچوب احکام شرعی، عدالت اجتماعی و رعایت حقوق مردم انجام می‌شود. مهم‌ترین اصول اداره جامعه اسلامی شامل:

1. اجرای احکام اسلامی

رهبر باید قوانین الهی را در جامعه پیاده کند و در امور حکومتی، فقه اسلامی را مبنا قرار دهد.

تطبیق احکام شرعی در امور قضایی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی اهمیت دارد.

2. عدالت اجتماعی

تأمین عدالت و رفع تبعیض از جمله وظایف کلیدی رهبر است.

قرآن کریم تأکید دارد: «إِنَّ اللّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالإِحْسَانِ» (نحل: 90) (خداوند به عدالت و احسان فرمان می‌دهد.)

3. تأمین امنیت و دفاع از مرزها

حفظ امنیت داخلی و خارجی از وظایف رهبر است.

پیامبر اسلام (ص) و امام علی (ع) همواره بر ایجاد امنیت و مقابله با دشمنان تأکید داشتند.

4. هدایت فکری و فرهنگی جامعه

رهبر باید جامعه را به سمت اخلاق اسلامی، علم و آگاهی هدایت کند.

مبارزه با فساد اخلاقی و فرهنگی نیز از وظایف رهبری اسلامی است.

5. مردم‌داری و مشارکت عمومی

رهبر باید صدای مردم را بشنود و در تصمیم‌گیری‌ها از مشورت با نخبگان و علما استفاده کند.

پیامبر (ص) فرمودند: «إِذَا اسْتَرْعَى اللَّهُ عَبْدًا رَعِيَّةً فَمَاتَ وَهُوَ غَاشٌّ لَهُمْ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ» (اگر کسی بر مردم حکمرانی کند و به آن‌ها خیانت نماید، خدا بهشت را بر او حرام می‌کند.)

6. اقتصاد اسلامی و رفاه مردم

حاکم اسلامی باید برای رشد اقتصادی، کاهش فقر و اجرای نظام مالیاتی اسلامی (خمس، زکات، انفاق و بیت‌المال) برنامه‌ریزی کند.

جمع‌بندی

رهبری جامعه اسلامی در هر زمان، بر عهده شخصی است که عالم، عادل و توانمند باشد و بتواند جامعه را طبق موازین اسلامی و مصالح مردم مدیریت کند. در نظام ولایت فقیه، این مسئولیت به ولی فقیه سپرده شده و در نظام خلافت، به امام مسلمین که از طریق بیعت یا شورا انتخاب می‌شود. رهبر جامعه اسلامی باید امنیت، عدالت، اقتصاد و فرهنگ را در مسیر احکام الهی و حقوق مردم هدایت کند تا جامعه‌ای پویا و سالم داشته باشد.