در حدیث سلسله الذهب امام رضا آنرا مشروط قرارداد

در حدیث سلسلة الذهب که از امام رضا (ع) نقل شده است، ایشان شرط مهمی را برای پذیرش ولایت و رسیدن به حقیقت ایمان بیان می‌کنند. این حدیث در منابع شیعه و سنی با سند معتبر (سلسله‌ی طلایی از معصومین) نقل شده و محتوای عمیق توحیدی دارد.

متن حدیث سلسلة الذهب:

> *«لَا إِلَٰهَ إِلَّا اللَّهُ حِصْنِي فَمَنْ دَخَلَ حِصْنِي أَمِنَ مِنْ عَذَابِي»*

> (لا اله الا الله دژ من است، پس هر کس داخل دژ من شود، از عذاب من در امان است.)

اما هنگامی که کاروان امام رضا (ع) وارد نیشابور شدند، ایشان پس از بیان این جمله، شرطی اضافه کردند:

> *«بِشُرُوطِهَا وَ أَنَا مِنْ شُرُوطِهَا»*

> (با شرایطش [لا اله الا الله]، و من از شرایط آن هستم.)

تفسیر شرط امام رضا (ع):

1. شرط اصلی توحید، پذیرش ولایت اهل بیت (ع) است:

- امام رضا (ع) تأکید می‌کنند که لا اله الا الله بدون قبول ولایت ائمه معصومین (ع) ناقص است.

- یعنی توحید واقعی زمانی محقق می‌شود که انسان علاوه بر اقرار به یگانگی خدا، ولایت امامان معصوم را نیز بپذیرد.

2. امامت، جزء inseparable توحید:

- این حدیث نشان می‌دهد که امامت و ولایت اهل بیت (ع) به‌عنوان شرط نجات و قبولی ایمان مطرح است.

- در روایات دیگر نیز آمده: *«بُنِيَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ... وَ وَلَايَةِ عَلِيٍّ»* (اسلام بر پنج پایه است... و ولایت علی (ع)).

3. امنیت از عذاب الهی مشروط به ولایت است:

- امام رضا (ع) فرمودند تنها با گفتن *لا اله الا الله* نمی‌توان از عذاب الهی در امان ماند، مگر اینکه ولایت امام معصوم را نیز پذیرفت.

چرا امام رضا (ع) این شرط را اضافه کردند؟

- در آن زمان، جریان‌های انحرافی مانند غلات، معتزله و برخی حکومت‌های عباسی سعی در تحریف اسلام داشتند.

- امام (ع) با این بیان، خط تمایز بین اسلام ناب و اسلام تحریف‌شده را مشخص کردند.

- تأکید بر این که امامت، ادامه‌ی رسالت پیامبر (ص) است و بدون آن، توحید کامل نیست.

نتیجه‌گیری:

حدیث سلسلة الذهب یکی از قوی‌ترین احادیث در اثبات ضرورت ولایت اهل بیت (ع) است. امام رضا (ع) با اضافه کردن شرط *«وَ أَنَا مِنْ شُرُوطِهَا»* نشان دادند که:

- توحید بدون ولایت اهل بیت (ع) ناقص است.

- امامت، شرط نجات و قبولی ایمان است.

این حدیث مبنای اعتقادی شیعه در مسئله امامت و ولایت است و نشان می‌دهد که راه نجات، تنها در سایه پیروی از قرآن و عترت است.

منابع:

- *عیون اخبار الرضا (ع)، شیخ صدوق*

- *بحارالانوار، علامه مجلسی*

- *شرح حدیث سلسلة الذهب، آیت‌الله جوادی آملی*