معنی این دغل دوستان که میبینی مگسانند گرد شیرینی

این بیت از حافظ است که در آن به رفتار ریاکارانه و فریبکارانهٔ برخی دوستان اشاره می‌کند. در ادامه، معنی و مفهوم آن را توضیح می‌دهم:

متن بیت:

«دغل دوستان که می‌بینی، مگسانند گرد شیرینی»

معنی واژه‌ها:

- دغل دوستان: دوستان فریبکار، ریاکار یا خیانت‌پیشه.

- مگسانند: مانند مگس‌ها هستند.

- گرد شیرینی: دورِ شیرینی می‌گردند (کنایه از جذب شدن به منافع مادی یا ظواهر فریبنده).

معنی کلی بیت:

حافظ در این بیت می‌گوید: «دوستان فریبکاری که می‌بینی، مانند مگس‌هایی هستند که فقط دور شیرینی (منافع و لذت‌های زودگذر) می‌چرخند.»

- یعنی این افراد فقط تا زمانی با تو دوست هستند که بهره‌ای از تو می‌برند، اما به محض از بین رفتن منافع، تو را رها می‌کنند.

- مگس در ادبیات فارسی نماد وفادار نبودن و پایبند نبودن است، چون مگس فقط تا زمانی که غذا هست می‌ماند و بعد پرواز می‌کند.

نکتهٔ ادبی:

- تشبیه: دوستان دغل به مگس‌هایی تشبیه شده‌اند که دنبال شیرینی هستند.

- کنایه: «گرد شیرینی گشتن» کنایه از دنبال نفع شخصی بودن است.

کاربرد امروزی:

از این بیت می‌توان در موارد زیر استفاده کرد:

۱. هشدار دربارهٔ رفاقت‌های مصلحتی (دوستان نادرست).

۲. انتقاد از کسانی که فقط در روزهای خوش کنار آدم می‌مانند.

۳. توصیه به انتخاب دوستان واقعی، نه افرادی که فقط به دنبال منافع خود هستند.