نکروز چیست
نکروز چیست را از سایت سوگو دریافت کنید.
نکروز (Necrosis) به مرگ غیرقابل بازگشت سلول‌ها یا بافت‌های بدن به دلیل آسیب شدید، کمبود خون‌رسانی (ایسکمی)، عفونت یا عوامل فیزیکی و شیمیایی گفته میشود. این فرآیند معمولاً ناشی از آسیب شدید و ناگهانی است و برخلاف آپوپتوز (مرگ برنامه‌ریزی‌شده سلولی)، نکروز یک فرآیند غیرقابل کنترل بوده و اغلب منجر به التهاب در بافت‌های اطراف میشود.
علل نکروز
کمبود خون‌رسانی (ایسکمی): مانند سکته مغزی یا حمله قلبی
عفونت‌ها: به‌ویژه عفونت‌های باکتریایی که باعث مرگ بافتی می‌شوند (مانند قانقاریا)
آسیب‌های فیزیکی: مانند سوختگی، یخ‌زدگی یا ضربه شدید
مواد شیمیایی و سموم: از جمله زهر برخی مارها، مواد شیمیایی سمی، و داروهای خاص
بیماری‌های خودایمنی: مانند واسکولیت‌هایی که باعث آسیب به رگ‌های خونی و نکروز بافتی می‌شوند
انواع نکروز
1. نکروز انعقادی (Coagulative Necrosis): معمولاً در سکته قلبی و کلیوی دیده میشود، که در آن پروتئین‌های سلولی منعقد شده و ساختار بافت حفظ میشود.
2. نکروز مایع‌شونده (Liquefactive Necrosis): بیشتر در مغز و در اثر عفونت‌های باکتریایی یا سکته‌های مغزی رخ میدهد و بافت دچار تجزیه کامل میشود.
3. نکروز چربی (Fat Necrosis): معمولاً در پانکراس و بافت‌های چربی بدن رخ میدهد.
4. نکروز فبرینوئید (Fibrinoid Necrosis): در بیماری‌های خودایمنی و التهاب عروق دیده میشود.
5. نکروز قانقاریایی (Gangrenous Necrosis): در اندام‌هایی مانند پاها و انگشتان در اثر کاهش خون‌رسانی و عفونت رخ میدهد و می‌تواند خشک یا مرطوب باشد.
درمان نکروز
جراحی: برای برداشتن بافت‌های نکروتیک (دبریدمان)
آنتی‌بیوتیک‌ها: در صورت وجود عفونت
بهبود خون‌رسانی: از طریق داروهای گشادکننده عروق یا جراحی‌های عروقی
پیشگیری از پیشرفت نکروز: کنترل دیابت، فشار خون، و ترک سیگار از جمله راهکارهای مهم است.
نکروز می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند سپسیس (عفونت گسترده در خون) و قطع عضو شود، بنابراین تشخیص و درمان سریع آن بسیار حیاتی است.