منابع افزایش خودکارآمدی را نام ببرید یازدهم

در روانشناسی یازدهم، منابع افزایش خودکارآمدی (یعنی باور فرد به توانایی‌اش برای انجام موفقیت‌آمیز یک task) به چند دسته تقسیم می‌شوند. مهم‌ترین منابع بر اساس نظریه بندورا عبارتند از:

---

۱. تجربه‌های موفقیت‌آمیز (Mastery Experiences)

- مثال: کسب نمره خوب در امتحان پس از مطالعه هدفمند → افزایش باور به توانایی در یادگیری.

- چرا مؤثر است؟ موفقیت‌های گذشته، شواهد ملموسی از توانایی فرد ارائه می‌دهند.

۲. تجربه‌های جانشینی (Vicarious Experiences)

- مثال: دیدن همکلاسی‌ای که با تلاش بر مشکل ریاضی غلبه کرده → الگوبرداری و تقویت باور «من هم می‌توانم».

- شرط تأثیر: الگو باید شبیه فرد باشد (مثلاً همسن یا همسطح).

۳. ترغیب کلامی (Verbal Persuasion)

- مثال: تشویق معلم («تو استعداد حل این مسائل را داری!») یا حمایت خانواده.

- نکته: ترغیب باید واقع‌بینانه باشد، نه اغراق‌آمیز.

۴. حالت‌های هیجانی و فیزیولوژیک (Emotional & Physiological States)

- مثال: کاهش استرس با تمرین تنفس عمیق قبل از ارائه کنفرانس → افزایش اعتمادبه‌نفس.

- تأثیر منفی: خستگی یا اضطراب شدید می‌تواند خودکارآمدی را کاهش دهد.

---

نکات ترکیبی برای تقویت خودکارآمدی:

- تعیین اهداف کوچک و قابل دستیاب: تجربه‌های موفقیت‌آمیز مکرر ایجاد می‌کند.

- استفاده از الگوهای مناسب: مشاهده افراد مشابه که با تلاش به موفقیت رسیده‌اند.

- بازخورد مثبت: دریافت تشویقِ مبتنی بر واقعیت از دیگران.

📌 هشدار:

مقایسه اجتماعی با افراد بسیار برتر (مثل نخبگان) ممکن است خودکارآمدی را تضعیف کند!