علت شکسته شدن سنگ ها در مناطق سردسیر چیست

علت شکسته شدن سنگ‌ها در مناطق سردسیر

در مناطق سردسیر، سنگ‌ها به دلایل فیزیکی و شیمیایی شکسته می‌شوند، اما مهم‌ترین دلیل، یخبندان و انجماد آب است. این پدیده به طور خاص به این صورت اتفاق می‌افتد:

# 1. اثر یخبندان (Freeze-Thaw Weathering)

- مرحلهٔ اول: آب باران یا ذوب برف وارد ترک‌ها و منافذ سنگ می‌شود.

- مرحلهٔ دوم: در شب‌های سرد، این آب یخ می‌زند و حجمش تا 9% افزایش می‌یابد.

- مرحلهٔ سوم: افزایش حجم یخ، به دیواره‌های سنگ فشار وارد می‌کند و ترک‌ها را گسترش می‌دهد.

- مرحلهٔ چهارم: با ذوب یخ در روز، آب دوباره به داخل ترک‌ها نفوذ می‌کند و این چرخه تکرار می‌شود تا سنگ کاملاً خرد شود.

# 2. تغییرات دما (Thermal Stress)

- در روز، سنگ‌ها زیر نور خورشید منبسط و در شب منقبض می‌شوند.

- این انبساط و انقباض مداوم باعث ترک خوردن سنگ‌های سخت می‌شود.

# 3. رشد بلورهای نمک (Salt Crystallization)

- در مناطقی که آب شور وجود دارد، پس از تبخیر آب، بلورهای نمک در منافذ سنگ تشکیل می‌شوند.

- این بلورها با رشد خود به سنگ فشار آورده و آن را می‌شکنند.

---

نتایج این فرآیندها:

- تشکیل خاک از خرد شدن سنگ‌ها.

- ایجاد مناظر طبیعی مثل تخته‌سنگ‌های ترک‌خورده و غارها.

---

مثال عینی:

در کوه‌های آلپ یا هیمالیا، سنگ‌های بزرگ پس از سال‌ها یخبندان به تدریج به سنگریزه تبدیل می‌شوند.